Саха сирин норуоттарын музыкатын уонна фольклорун музейыгар мелодист-композитор, СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ  Алексей Калинискай - Лунха 65  сааһын көрсө "Айар үлэм куйаара..." выставкаттан

 "Күн дьоно" тойук бөлөҕө "Манчаары тойуктаах ыллыктара" проекка бииргэ үлэлиир Павел Пермяков "Суоттулар сэрии сылларыгар" диэн кинигэтин сүрэхтэниитигэр кыттан эҕэрдэлээтилэр.  Суоттулар сэрии сылларыгар анаммыт тойугу Евдокия Павлова, Манчаары тойуктарын Галина Самсонова уонна Семен Черноградскай толордулар. Хомуска композиция уонна кыл хомуска доҕуһуол толортоотум. "Таайыллыбатах чахчылар", "Былыргы былдьаһыктаах дьыллартан... Саха боотурун сэбэ-сэбиргэлэ", "Дьоруой Мааса" диэн кинигэлэрбин Павел Пермяковка бэлэх ууннум.

https://news.ykt.ru/article/62197

Хотелось бы, что в этом центре нашел место, музей показывающий древнюю  железную культура народа саха https://dnevniki.ykt.ru/kouka/1112015

 Саҥа анаммыт Аан дойду хомуһун киинин уонна музейын директора Дмитрий Бястинов хомус уустарын кытта көрсүһүүгэ бэйэтин үлэтин былааннарын кытта билиһиннэрдэ. Ол курдук музей хомуһу патеннааһыҥҥа  уустарга көмөтүн, музейга баар хомустар электроннай фондаларын  уонна хомуһу тардыыга эмиэ электроннай архив  оҥорор санаалааҕын эттэ. Сахабыт хомуһа харысхаллаах буоларын туһугар хомус айыллыытын историятын дириҥэтэн, түҥ былыргы өбүгэлэрбит түүрдэр саҕаттан үөрэтэн музейга  көрдөрөр  буоллар диэн  санаабын эттим.

 В далеком 1632 г. Петр Бекетов сентябре ставил напротив стойбище Намского князя Мымаха острог. С этого года считают годом образования города Якутска, хотя на месте современного города перенес острог Петр Головин в 1642 году. Место, где поставил Перт Бекетов свой острог до сих пор неизвестно. Считается, что за четыре века  берег,  где стоял острог  смыло течением воды реки Лена.   Но, у меня своя версия, где можно искать место, где стоял острог Петра Бекетова, которую подробно изложил своей новой книге "Таайыллыбатах чахчылар"(Неразгаданные тайны). Кроме того в этой книге излагается об единственном артефакте связанный с тем временем и с именем Мымаха. Это знак Перун, которую носили славянские воеводы и их дружины как защитный амулет.

Якуты в отличие от других малых аборигенных народов Сибири и Дальнего Востока издревле имели железную культуру, так как это передавалась и сохранилась до наших дней с древних тюрков из поколения в поколение. Даже в суровых природно-климатических условиях Якутии наши предки не утратили свое умение сплавить железную руду и получать отличное железо, ковать из низ прекрасные доспехи (куяхи), делать отличные клинковые оружия типа кылыс, батас и батыя, якутский нож, предметы быта и утвари.  Благодаря тем, что умели делать прекрасные железные доспехи и отличное вооружение остались и сохранили свой генофонд до сегодняшнего дня, преодолев многочисленные войны, огромные расстояния и  суровый климат.

 "Былыргы былдьаһыктаах дьыллартан... Саха боотурун сэбэ-сэбиргэлэ", "Уһаныы абылаҥа", "Таайыллыбатах чахчылар" диэн кинигэлэрим тустарынан аҕааччыларга билиһиннэрдим.

 С 23 по 25 августа 2018 года в Якутске состоится совещание председателей региональных отделений Русского географического общества по Сибирскому и Дальневосточному федеральным округам. В нём также примут участие председатели Уральского и Приволжского федеральных округов. На совещании планируется обсудить вопросы о подготовке новых межрегиональных проектов, обменяться опытом и выработать предложения по направлениям деятельности региональных отделений РГО (с сайта РГО)

​Ознакомились с обрядом алгыса

Былыр Бороҕон улууһун Сыҥаах нэһилиэгэр Түмэппий Мордьуускун диэн киһи сэттэ кыыстааҕа кыайан эргэ барбакка "Кыыс ыһыаҕын" ыһаннар бары утуу-субуу эргэ барыталаабыттара үһү. Манчаары бииргэ оонньоон улааппыт аҕас-балыстыы Алааппыйалар диэн кыргыттар  кыайан эргэ тахсыбакка Биэ өлбүт диэн сайылыктарыгар эмиэ Кыыс ыһыаҕын ыспыттара үһү. Үһүйээн быһыытынан Аччыгый Алааппыйа Манчаары маҥнайгы таптала эбит. Кыргыттар ыһыахтарыгар Манчаары кэлэн маҥнайгы тапталын кытта оһуохайдаан барбыта диэн уос номоҕо баар. 

Эмиэрикэ музейдарыгар харалла сытар саха быһахтара  https://dnevniki.ykt.ru/kouka/1110399 мин "Былыргы былдьаһыктаах дьылларга... Саха боотурун сэбэ сэбиргэлэ" уонна "Уһаныы абылаҥа" диэн кинигэлэрбэр саха быһаҕын туһунан суруйууларбар сөп түбэһэллэр.  Быһаҕы сэргээччилэр билиҥҥи саха быһаҕын быһыытын-таһаатын билэр буолуохтаахтар, билиҥҥи уустар сүрүннээн аллараа "Саха быһаҕа" диэн кинигэ таһыгар көстөр быһах курдук  охсоллор. Эбэтэр өбүгэ быһаҕын кытта тэҥнээн көрөр буоллахха биилэрэ кэтиттэр уонна кылгастар. Өбүгэ быһаҕын уһуга ыраахтан сыыйа синньиир, кылыс уһугун санатар суптугур быһыылаах. В. Серошевскай "Якуты"  кинигэтигэр суруйарынан саха быһаҕа сирэйин толору биллэ-биллибэт оҥуулаах. Онтон кини саҕана, эбэтэр XIX үйэ бүтүүтэ уустар быһахха оҥуу оннугар үөс диэни охсор буолбуттар. Мин санаабар сахабыт быһаҕар өбүгэлэрбит айбыт быһыыларын-таһааларын төнүннэрэр буоллар ханнык  да  омук быһаҕар майгыннаабат дьиҥ-чахчы сахалыы быһах буолуо этэ. Суптугур уһуга уонна сирэйин толору оҥоһуллубут оҥуута быһах дэгиттэрин өссө тупсаран биэриэ этэ.  

 Нью-Йорк Естественнай история музейыгар баар  В.Иохельсон коллекциятыттан саха быһахтарын бу кинигэттэн көрүн. Быһахтары сэргэ батыйалары, кылыһы, ох саалары көрүөххэ сөп. Кинигэ итэҕэһэ кээмэйдэрэ бэриллибэтэх.

Кыым хаһыат атырдьах ыйын 16 күнэ, 2018  с.